Türk halkının geleneksel kuru yemişlerinin başında gelen çekirdek, uzun süre dişin aynı bölgesinin kullanılması nedeniyle diş minesi üzerinde kronik (uzun süreli) iritasyona neden olur. Bu alışkanlık, üst ve ön alt önkesici dişler üzerinde çentik şeklinde erozyonlar oluşturur.

Uzun süreli tekrarlayan alışkanlıklar diş üzerinde kuvvetin uygulandığı bölgede 3-4 ay gibi kısa sürede aşınmaya neden olur. İlk bakışta kırıkmış gibi gözüken diş uçları son yıllarda sadece ön dişler için üretilen kompozit dolgu sistemleri (bonding) ile 5 dakika gibi kısa sürede tamir edilebilmektedir. Kullanılan kompozitler diş üzerinde bukalemun etkisi yaratarak, dişin sağlam kısmı ile muhteşem bir uyum sağlar ve aslından farkı anlaşılmaz. Diş minesi gibi sert kompozit materyal sayesinde, diş daha dirençli bir yapıya kavuşur.

Kompozit dolgu sisteminin faydaları

• Çürük, kırık yada erozyon olan bölgeye lokal olarak, dişe zarar vermeden direkt uygulanabilir.
• Renk uyumu ve cilalanabilir özeliğinin yüksek olması nedeniyle sağlıklı diş dokusu ile birebir uyum sağlar.
• Kusurlu bir yada iki diş yüzünden bütün ön dişlerin değişmesi gerekmez.
• Tek bir dişteki kusur diğer bütün dişleri refere edecek şekilde hastanın moralini bozabilir. Kusurn ortadan kaldırılması ile güzel bir gülüşe sahip olabilir.
• Uygulama süresi kısadır.
• Porselen ve lamine dişlere göre oldukça ekonomiktir.

Dişlerinizin rengini beğenmiyor ama diş hekimine de gitmekten korkuyorsunuz. Dişimi piyasadan aldığım ürünlerle de beyazlatabilirim diyorsanız bu yazıyı okumanız da fayda var.

Dişler doğal yaşlanmaya bağlı olarak zamanla kararır. Aynı zamanda tüketilen bazı yiyecek, kahve, çay gibi içecekler ve sigara kullanımının biriktirdiği lekelenmeler dişin rengini dolayısıyla görünümünü önemli ölçüde olumsuz etkiler. Diş beyazlatma işleminin sağladığı estetik, güzel ve kendinden emin bir gülüş; kişinin toplum iletişiminde pozitif bir etki bırakmasının, iletişim başarısının artmasının ve kendine güvenin en önemli etmenlerinden biri olarak karşımıza çıkar. Diş beyazlatma için kullanılan yöntemlerin hekim kontrolünde olması çok önemlidir. Çünkü yanlış diş beyazlatma yöntemleri kişinin diş sağlığını da kaybetmesine neden olabilir.

Daha Beyaz ve Sağlıklı Dişler İçin…

Diş beyazlatmak için kullanılan iki ana uygulama Diş yüzey beyazlatma ve Ağartma (Bleaching)’dır. Diş yüzey beyazlatma yöntemi özel aşındırıcı ürünler kullanarak diş yüzeyinde yer alan lekelenmeleri yok etmeyi amaçlar. Kullanılan kimyasal macunlar, sıradan diş macunlarından daha ince yapıda olduğu için diş yüzeyine daha az aşındırıcı etki uygulayarak, yüzeyde yer alan lekelenmeleri daha büyük bir başarı oranıyla yok edebilir. Ancak unutmamak gerekir ki bu uygulama sadece yüzeysel lekeleri temizlemekte başarı sağlarken, profesyonel bir beyazlatma işleminin yerini tutmaz.

Ağartma (Bleaching), dişlerin içyapısına işleyen lekelenmeleri gidermek ve doğal rengini daha açık hale getirebilmek için uygulanan yöntemdir. Yüzeysel beyazlatma işleminden farklı olarak dişlerin doğal renklerini de değiştirebilme yeteneğine sahip olan Bleaching, diş renginin 1-3 tona kadar açılmasını sağlar. Bleaching uygulamasından istenilen sonucun elde edilebilmesi için mutlaka diş hekiminin görüşüne başvurulmalıdır. Bleaching sadece doğal diş yapısına etki ettiğinden diğer estetik uygulamalar öncesinde bleaching yapılması homojen bir görünüm sağlamak için ideal bir başlangıç noktası oluşturur. Kanal tedavisi, kron, dolgu, implant vb uygulamalar üzerinde bleaching etkisi farklı olacağından bu adım önemlidir. Öncelikle diş etleri bleaching etken maddesine karşı korunmak üzere özel bir bileşik ile kaplanır. Korumanın oluşmasından sonra bleaching karışımı dişlere tatbik edilir. Belirlenmiş tatbik süresi sonrasında karışım ve koruyucu damak temizlenerek işlem sona erdirilir. Bleaching işlemi her iki senede bir güvenle tekrarlanabilir. Bazı kişilerde bleaching sonrasında dış hassasiyeti görülmesi normaldir. Hassasiyet 1-2 gün içerisinde yok olur. Bu süre zarfında sodyum florür içerikli jel ya da ağız gargaraları uygulayarak hissedilen bu kısa süreli hassasiyeti minimuma indirilebilir.

Diş Beyazlatma Uygulamaları Kişiye Özeldir!

Unutulmamalıdır ki kişiye göre en uygun olan beyazlatma yöntemini ve uygulama süresini ancak bir diş hekimi belirleyebilir. Kişinin hekim kontrolünde olmadan yaptığı diş beyazlatma uygulamaları, mine aşınmasına, diş hassasiyetine, diş eti yanmasına, diş eti hastalıklarına, dişin canlılığını yitirerek doğal rengini de kaybetmesine ve en önemlisi sağlam dişlerini kaybetmesine neden olabilir. Bu nedenle beyazlatma işlemi bir diş hekimi kontrolünde uygulandığı sürece güvenlidir.

Laktoza yani sütşekerine sürekli maruziyet ağızdaki bakterilerin hızla çoğalmasına zemin hazırlar. Bakteriler çoğalmak için sıvı maddelere ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle sürekli tüketilen bu tür içecekler 5-7 yıl içerisinde diş çürümesine neden olur.

Doktorlara göre diş çürükleri genelde Streptococcus bakterileri tarafından tetikleniyor. Bu bakteriler şeker ve karbonhidratları aside dönüştürüyor. Asit diş minesine zarar veriyor ve çürüklere yol açıyor. Yani 15 dakika elinizde sütlü kahve ile gezdiğinizde ağzınızın içinde bu olaylar yaşanıyor. Gün boyu sürekli bir şeyler içen kişilerde de bakterilerin üreme oranı artıyor.

Hazır kahvelerde bulunan şeker ve endüstriyel yağ içeren beyazlaştırıcılar bakterilerin çok sevdiği üreme ortamıdır. Sütlü kahve içerken diş sağlığı için mutlaka orjinal süt ile yapılanını ve şekersiz olanı tüketilmesi tavsiye edilir

Doktorlar bir fincan sütlü kahvenin ardından su içilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Böylece asit nötrleştirilmiş oluyor. Şekersiz sakızlar da etkili olabiliyor. Çünkü şekersiz sakız tükürük salgılanmasını arttırıyor ve bu sayede ağız asitten temizlenmiş oluyor.

Diş hekiminizin kalkülüs olarak adlandırdığı diş taşı yani tartar, tükürüğünüzdeki minerallerin ve plakların bir ürünüdür. Taş, diş eti iltihabı ve periodontit gibi diş eti hastalıklarının başlıca nedenidir.
Taş, özellikle diş eti çizgisinin altında oluştu unda en büyük surunu yaratır. Taş. kireçli ve serttir; temizlenmesi ise güçtür. Düzenli diş kontrollerinin bir bölümü dişlerinizin ve taşların temizlenmesini içerir. Bu temizleme işlemi, özellikle diş eti çizgisinin altındaki taşlar için kretuar ve küret adı verilen aletlerle dişi kazıyarak yapılır, işlem, rahatsız edicidir ve diş etlerinizi kanatır. Diğer bir yöntem ise, taşlan temizlemeye yardımcı olan bir titreşim aleti kullanmaktır.

Şu günlerde, tartar karşı diş macunları için fazlaca reklam yapılmaktadır. Bu diş macunlarının, diş etinin üstündeki dişler üzerinde taş birikmesini azalttığı, ancak diş eti çizgisinin altındaki taşlar için çok az etkisi olduğu ya da hiç olmadığı bulunmuştur. Ne yazık ki, diş kaybıyla sonuçlanabilen bir diş eti hastalığı olan periodontite yol açan da, diş etinin altında oluşan taşlardır (tartardır). Tartar kontrollü diş macunlarının estetik bir görünüme etkisi olabilir ve diş hekiminize gittiğinizde dişlerinizin daha iyi temizlenmesine .yardımcı olabilir, ancak gerçek, zararlı taşların oluşmasını önlemekteki yararı çok azdır.

Ayrıca, sigara içiminin neden olduğu diş lekelerini temizlemek için tasarlanmış özel diş macunları da bulunmaktadır. Biz bu diş macunlarını Önermiyoruz: Diş etleri zaten çekilmiş olan kişiler, diş eti çizgisi altındaki daha yumuşak tabakaların maruz kalacağı bu tür diş macunlarından zarar görebilirler. Bu tür diş macunları, aynı zamanda dişlerinizin sıcak ya da soğuk yiyeceklere karşı daha da hassaslaşmasına neden olabilir.

Bazı tartara karşı diş macunları üzerinde bulunan uzman kuruluşların onayı, anti-tartar nitelik için değil, diş macununun içerdiği flor için verilmiş bir onaydır

En sık rastlanan tekrarlayıcı ağız yaralarından birisi aft (aftöz ulser) dir.

Aft nedir?

Aft dilde, yumuşak damakta, dudak ve yanakların iç kısımlarında görülen küçük, yüzeysel ülserlerdir. çok ağrılıdırlar ve 5-10 gün sürerler. nedenlerinden olabilecek etkenler arasında stres, travma, asitli yiyecekler (domates, turunçgiller, vs.) gibi lokal tahriş edici maddelere sayılabilir.

Aft başkasına bulaşır mi?  Hayır. Bölgesel yayılımı veya bir başkasına bulaşması söz konusu değildir. Tedavi direkt olarak az önce bahsedilen rahatsızlık verici durumların ortadan kaldırılması ve enfeksiyondan korunma ile olur. orabase gibi haricen kullanılan bir kortikosteroid veya pyralvex solüsyon gibi ilaçlar tedavide kullanılmaktadır. Ayrıca aşırı ağrı duyuluyorsa aft in üzerine kısa sure için (7-10 dakika) bir adet aspirin koymak (emmeyin veya yutmayın) faydalı olacaktır. Sik olarak meydana gelen veya uzun sureli devam eden aft durumunda bir hekime görünmeniz gerekir.

Dişhekimliğinde bu hal için “xerostomia” terimi kullanılır. Tükürük bezlerinin tükürük salgılama fonksiyonlarının azalması sonucunda oluşur. Tükürük salgısındaki azalma ağızda oldukça ciddi sorunların oluşmasına yol açabilmektedir.

Sebepleri:

– Biyolojik yaşlılık: Bu etkili bir faktördür, tek başına etkili değildir.

– Sistemik hastalıklar: Romatizmal hastalıklar(Sjogren s sendromu), Bağışklık sistemi hasarı (AIDS), Hormonal bozukluklar (Şeker hatalığı), Nörolojik bozukluklar (Parkinson)

– Çiğneme kabiliyetinin azalması: Eğer beslenme alışkanlıklarınızda sıvı ve yumuşak gıdalar ağırlıktaysa çiğneme fonksiyonu azalır.

– Tükrük bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması

– Radyoterapi (Radyasyon tükürük bezlerinde kalıcı hasar yapar).

– İlaçlar (400 ün üstünde ilaç türü ağız kuruluğu yapar: dekonjestanlar, diüretikler, tansiyon ilaçları,antidepresanlar, antihistaminikler,…)

– kafein ve alkol tüketimi

Belirtileri:

– dilde yanma hissi

– özellikle kuru yiyecekler için yeme zorluğu

– konuşma zorluğu

– sık susama

– protez kullanmada zorluk

– dudaklarda çatlaklar ve kuruluk

– tat bozukluğu

– kötü ağız kokusu

Ağız kuruluğu nelere yol açar?

– tükürüğün az olması ciddi problemleri de beraberinde getirebilir.

– bakteri plağı ve yiyecek artıkları kolayca birikir. bu, diş eti hastalıkları ve çürüğü hızlandırır. tükürüğün kendi başına yıkama-temizleme mekanizması diş yüzeylerini temiz tutmaya yardımcıdır.

– tükürük çürükleri önler, diş yüzeyini temizler ve asitleri nötralize eder. böylece çürük önlenir.

Ağız kuruluğu nasıl kontrol altına alınır? nasıl tedavi edilir?

– sık sık yudum yudum su içilmeli. gece yatarken yanında sıvı içecek, su bulundurulmalı

– şekersiz sakız çiğnenmeli

– sigara,alkol,şekerli yiyeceklerden uzak durulmalı

– yaşanılan mekanın nemi ayarlanmalı

– gerekirse eczanelerden temin edilebilen yapay tükürük tabletleri kullanılmalı

– bakteri plağı kontrol altına alınmalı

– floridli diş macunu, jel, gargara kullanılmalı

C vitamini kullanılmalı

– bileşiminde alkol ve sodyum lauryl sülfat bulunan ağız ve diş bakım ürünlerini kullanmamalı

Doğru diş fırçalama tekniği nasıl olmalıdır?

Dişlerimizi korumanın en etkili yolu düzenli olarak fırçalamaktır. Diş fırçalama işlemi ortalama 2 dk sürmeli, her dişin üzeri 8-10 kez fırçalanmalıdır. Diş fırçalarken mutlaka diş diş eti birleşim yeri özellikle fırçalanmalıdır. Amaç diş yüzeyindeki yemek artıklarını, bakteri plağını uzaklaştırmaktır.

Diş fırçalamanın ilk adımı doğru fırça seçimidir. En uygun fırça naylon ve orta sertlikteki fırçalarıdır. Ağız içinde kolay hareket ettirilmesi ve arka dişlere rahat ulaşabilme açısından fırçanın kafasının fazla büyük olmaması tercih edilir. Uygun fırça seçildikten sonra dişler en az günde iki kere düzenli olarak fırçalanır.

Diş macunu ağız gargaraları dişinizi temizlenemez

Diş macunu sadece ağza verdiği hoşa giden koku ve his nedeniyle diş fırçalanmasını kolaylaştırır. Ağız gargaraları da destek ürünleridir. Ağız hijyenine yardım ederler. Sürekli kullanılmaları önerilmez.  Eğer fırçalamanız düzgün değilse diş macunu veya ağız gargaralarından fayda beklemeniz boşunadır.

Diş parlatma tozları diş hekimi önerisi olmadıkça kullanılmamalıdır. Aşırı kullanımlar diş sağlığı açısından zararlıdır.

Diş fırçalanmasında fırçanın duruşu dışındaki temel hareket aynıdır: Fırça diş eti çizgisine eğimli olarak yerleştirilir. Bu durum bozulmadan küçük dairesel hareketlerle dişler fırçalanır. Daha sonra fırça, bir fırça boyu kadar kaydırılarak fırçalama sürdürülür.

Diş fırçalama tekniği

1. Diş fırçası 45 derecelik açı yapacak biçimde tutulur ve diş eti hizasından başlanarak ağız boşluğuna doğru fırçalamaya başlanır. Dış yüzeylerden başlayan fırçalama sert darbeler halinde değil, yumuşak ve daireler çizecek biçimde, ön dişlerden arka dişlere doğru yapılmalıdır.

2. Daha sonra dişlerin iç yüzeyleri aynı şekilde fırçalanır. Bu işlemde fırça eğik tutularak, diş etinden ağız boşluğuna doğru hareket ettirilir.

3. Daha sonra dişlerin çiğneme yüzeyleri fırça düz olarak ileri geri hareket ettirilerek fırçalanır.

Sağlıklı diş etleri fırçalama sırasında kanamaz

Eğer diş fırçalama esnasında diş etleriniz kanıyorsa, kanayan yerler iyi temizlenemiyor demektir. Diş etiniz kanıyor diye kesinlikle fırçalamayı bırakmayınız. Bilakis kanayan yer daha dikkatli ve özenli bir şekilde fırçalanmalıdır.

Eğer 3-4 gün düzgün fırçaladığınız halde kanama devam ediyorsa o bölgede ya diş taşı oluşmuş olabilir, ya fırçalama tekniğiniz yetersiz olabilir veya da kötü yapılmış bir dolgu veya kuron kaplama bulunabilir. Bu durumada bir diş hekimine muayene olmanız faydalı olacaktır.

Diş fırçası kişiye ait bir araçtır, başkalarıyla paylaşılmaz. Diş fırçaları birkaç ayda bir, en geç 3-4 ayda bir değiştirilmelidir. Gerektiğinde ara yüzlerin etkin olarak fırçalanmasını sağlamak üzere dişpi  kullanılabilir, ara yüz fırçaları kullanılır. Bunlarla ilgili önerilerini almak üzere diş hekimine başvurmak gereklidir.

Diş fırçalarken en sık yapılan hatalar

• Sadece dişleri fırçalamak, diş etine temas etmeden fırçalamak
• Sadece ön yüzeyleri fırçalamak, dil-damak tarafını midesi bulandığı için fırçalamamak,
• Üstünkörü fırçalamak, kişi kendini rahatlatmak için fırçayı ağzına 20-30 sn sürer ve bırakır. Çoğu kez işe gideceği için acelesi vardır.
• Macunu diş fırçasının kıllarını kaplayacak şekilde sürmek. Macun leblebinin yarısı kadar konsa yeterlidir. 6 yaşından küçük çocuklarda macun kullanılması önerilmez. 12 yaşından küçüklerde ise eğer çocuk fırçalama sonrası ağzını güzelce 3-4 kez çalkalayabiliyorsa kullanılabilir.
• Diş macunu ve ağız gargalarından aşırı fayda beklemek yanlıştır. Asıl olan mekanik temizliktir. Mekanik temizlik sadece diş fırçası ve diş ipi ile mümkündür.
• Üst ve alt yirmilik dişlerin olduğu kısımları fırçalamamak
• Çarpık dişleri temizlerken fırçanın yönü ve şekli dişin pozisyonuna göre değiştirmemek.
• Aşırı kuvvet uygulayarak fırçalamak uzun dönemde diş eti çekilmesine ve dişte özellikle köşe dişlerde kama şekilde aşınmalara sebep olur.
• Çok uzun süre diş fırçalamak da zararlıdır.
• Daha iyi temizlediği düşüncesi ile diş tozu kullanmak
• Dişeti kanadığı için fırçalamayı bırakmak.